- Project Runeberg -  Københavns Raadhus : opført 1893-1905 /
219

(1908) [MARC] Author: Francis Beckett - Tema: Architecture and Construction
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Bilag - IV. Résume du text danois

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

e in e r se its n a ch d er R a th a u sh a lle g erich tet, a n d e r e r se its n a c h d em
o ffen en H o fe m it d er A u s s ic h t a u f d a s G eb a u d e d er A rb eit.
D er u n te r ste K eller d es R a th a u se s ist d er In g e n ie u r -K e lle r .
V o m K e sse lh a u s w ird der D a m p f d u rch ein e L e itu n g a u s S c h m ie -
d e e ise n , w e lc h e in ein em B e to n tu n n e l lieg t, in d en K eller u n ter
d e m H in te r g e b a u d e g e fu h r t(F ig .i2 5 ). D ie H e iz u n g fa st a ller R a u m e
im R a th a u se g e sc h ie h t d u rch Z u fiih ru n g v o n w a rm er L uft. Im
W in te r w ird die k a lte L uft fur d a s H in te r g e b a u d e a u s z w e i L u ft-
b ru n n en in d en E c k e n d e s o ffen en H o fe s e n tn o m m e n ; im S o m -
m er k a n n a u sse r d e m L u ft zu g efiih rt w e r d e n a u s v ie r a n d e ren
L u ftb ru n n en im H o fe u n d a u s z w e i B r u n n e n , d ie sic h in der
S tr a sse h in ter d em R a th a u se b efin d en . D er V o rd erb a u u n d der
M ittelb a u em p fa n g en fr isc h e L u ft a u s e in em L u ftb ru n n en in d em
o ffen en H o fe am M ittelg eb å u d e.
F u r d a s R a th a u s sin d a ls B a u m a teria l fur d ie A u s s e n s e ite n
u n d fur die In n e n se ite n d e s o ffen en H o fe s rote, h a n d g efertig te
M a u er stein e v e r w e n d e t; K r eid este in a u s S te v n s a u f S e e la n d ist
te ilw e is e fur M a u e r flå c h e n , g e h a u e n e r B o r n h o lm e r G ran it fur
S o c k e l, G e sim se , K ra g ste in e etc. b en u tzt w o r d e n . D ie D å c h e r
sin d m it S ch iefer, K u p fer u n d G la s b ed eck t. K u p fer h at m an
a u sse r d e m v e r w e n d e t fur d ie D a c h r in n e n , fur d ie H e lm e d e s
g r o sse n u n d d er fiin f k le in e n T iir m e s o w ie fur v e r sc h ie d e n e g e -
trieb en e V erzieru n g en . D ie H o h e d e s V o r d e r g e b å u d e s v o n der
S tr a sse b is zu m o b ere n G e sim s b etra g t 23,23 m., d ie Z in n en -
m au ern b efin d e n sic h 35,46 m. b is 36,72 m. iib er d er S tr a sse , die
E ck tiirm ch en der Z in n en m a u er 48,02 m ., d a s H in te r g e b a u d e ist
v o n d er S tr a sse b is zum G e sim s 17,58 m. h o ch , d ie Z in n en m a u er
d e s s e lb e n 28,72 m ., d ie b e id en E c k tiir m c h e n 38,29 m. iib er d em
E rd b o d en .
D ie Z in n en m a u er, w e lc h e sic h u m d a s g a n ze G eb a u d e h er-
u m zieh t, u n d die ein e so b e d e u te n d e R o lle fiir d ie W ir k u n g d er
a r c h ite k to n isc h e n S ilh o u e tte b ild e t, v er d a n k t ih re E n tste h u n g
te ils a e sth e tisc h e n , te ils p r a k tisch en R iic k sic h te n . Im B a u p ro -
gram m h a tte m an e s d en A r c h ite k te n iib e r la sse n , ob sie d a s R a t-
h a u s a ls E in z elb a u e n tw e r fe n w o llte n o d er in F orm m eh rerer
z u sa m m e n h a n g e n d e r G eb a u d e. D ie Z in n en m a u er, w e lc h e d a s
G eb a u d e k ron t, h alt e s zu sa m m e n , s o d a s s d a s G eb a u d e fiir d a s
A u g e ein G a n z e s b ild et. A b e r in d en Z in n en b efin d e n sic h a u s -
serd em d ie „ S c h o r n ste in e “ d e s G eb a u d e s, A b z u g sk a n a le , d u rch
w e lc h e d ie v er b r a u c h te L u ft h in w e g g e fiih r t w ird . A u c h d u rch
die v ier E c k tiir m c h e n w ird v er b r a u c h te L u ft a u s d em G eb a u d e
h in a u sg e le ite t.
D a d a s V o rd erg eb a u d e h o h e r ist a ls d a s H in terg eb a u d e, u n d
die S e ite n fliig e l d e s V o r d e r g e b å u d e s k iirzer sin d a ls d ie d es
H in te r g e b a u d e s, ergab e s sich , d a ss die S e ite n fa ssa d e n d e s R a t-
h a u se s u n sy m m e tr isc h w u rd en . A n d er O s ts e ite , w e lc h e d er
A ltsta d t z u g e w e n d e t ist, w ird der U e b e r g a n g v o n d em v o rd eren
zum h in teren G eb a u d e d u rch d en h im m e la n str e b e n d e n T u rm
m ark iert (F ig. 174. 198), an der W e s ts e ite w ird der U e b e r g a n g b e-
z e ic h n e t d u rch d a s le ic h t v o r tr e te n d e , g ieb e lg e z ie r te T r e p p e n -
h a u s , in w e lc h e m sic h die „ P r å sid e n te n tr e p p e “ b efin d e t; am
T r e p p e n h a u s erh eb t sic h ein k lein er p o ly g o n a le r T u r m , der
T a u b e n tu r m “, so b en a n n t, w e il er in se in e m o b e r ste n T e il a ls
T a u b e n sc h la g ein g e r ic h te t ist (F ig. 67. 170. 178. 279). D ie s e P a r -
tie d a s T r e p p e n h a u s u n d der T a u b en tu rm , die sic h n ic h t in d em
er sten E n tw u r f d es K iin stle r s fa n d en , g eh o r e n zu d en le b e n s-
v o lls te n u n d s c h o n ste n M o tiv e n d es G eb a u d es. D er g r o sse , g e -
sc h m iic k te G ieb el ist g e w isse r m a sse n der V a ter der fiin fzeh n
k lein e ren G ieb el. w e lc h e sic h u m die g a n ze F a ssa d e d e s H in te r -
g e b a u d e s zieh en , u n d die in h o h e m G rad e dazu d ien en , d em A r-
b e itsg e b a u d e ein m u n tere s A u s s e h e n zu g eb en . D ie F e n ste r in
d ie se n g em a u erten G ieb eln u n d die D a c h fe n ste r b e lic h te n d as
D a c h g e sc h o ss. A b e r n ic h t n u r an d en S e ite n fa ssa d e n h at sic h
d em K u n stle r ein e u n sy m m e tr isc h e L o su n g er g eb en ; a u ch die
V o r d e r se ite u n d die R iic k se ite sin d u n sy m m e tr isc h . A n der
R iic k se ite m erk t m an d en g er in g en G rad m a n g eln d er S y m m e -
trie in der V er teilu n g am w e n ig ste n . D er K u n stle r h a tte g e -
w u n sc h t, an d ieser S e ite d en G arten m it ein er U m fa ssu n g sm a u e r
a b z u sc h lie sse n , w e lc h e n ic h t a llein der R u c k se ite ein e g r o sse r e
B r e ite g e g e b e n , so n d e r n a u ch die A sy m m e tr ie h e r v o r g e h o b e n
h a tte (F ig. 130). D ie H a u p tfa ssa d e d a g eg en m it d em m a ch tig en
T u rm an der e in e n S e ite ist v o n G ru n d a u s u n sy m m e tr isc h . A u c h
h ier h a tte der K u n stle r ein e G a rten m a u er b ea b sic h tig t, w e lc h e die
F a ssa d e v erb reitert, u n d d eren w a g e r e c h te L in ie ein G e g e n g e -
w ic h t g e g e n die se n k r e c h te L in ie d es T u r m e s er g eb en h atte. Im
iib rig en w e r d e n die drei F a ssa d e n d es V o r d e r g e b å u d e s v o n der
a n se h n lic h e n R e ih e der m it ste in e r n e n R a h m e n u n d P fo ste n
v e r se h e n e n F e n ste r in der z w e ite n E ta g e b e h err sch t (F ig. 224-26).
U n te r w a r ts ru h t d ie se F e n ste r r e ih e a u f d em b la ttg e sc h m iic k te n
G e sim sb a n d , o b en w ird sie g le ic h sa m g e h o b e n v o n d en E n tla -
stu n g sb o g e n , u n d an die F e n ste r r e ih e s c h lie s s t sic h d as o b erste
H a lb g e sc h o ss. In der V o r d e r a n sic h t w ird die F e n ste r r e ih e a u s -
ser d e m b e id e r se its a b g e s c h lo s s e n d u rch ein paar kraftig v o r-
sp r in g e n d e E rk er. S o h at der K u n stle r d en d e u tlich en H in w e is
g e g e b e n , d a ss h in ter d ie se n F e n ste r n sic h die H a u p tra u m e im
V o rd er h a u s b efin d en . S c h o n an d en G ru n d rissen der b eid en
H o fra u m e lå sst sic h er k e n n en , d a ss der K u n stle r v o n stren g er
R e g e lm a ssig k e it a b g e w ic h e n ist. D ie H o ffa ssa d e n b ieten in fo lg e-
d e sse n a u ch n ic h t g er in g e A b w e c h s e lu n g . In d em o ffen en H o fe
e n tsp r e c h e n sic h freilich d ie b eid en L a n g se ite n g en a u , ab er die
b e id en S c h m a lse ite n sin d v e r s c h ie d e n , in d em die V o rd er seite
d e s M ittelb a u es k raftig u n d b estim m t a ls H a u p tfa ssa d e h e r v o r -
g e h o b e n ist (F ig. 172-73). In d em iib e rd eck ten H of, der R a th a u s-
h a lle, e n tsp r e c h e n die drei S e ite n ein a n d er, ab er a u c h h ier ist die
F a ssa d e d es M ittelb a u es a ls H a u p tfa ssa d e h e r v o r g e h o b e n . W a h -
ren d n a m lich d ie z w e ite E ta g e an drei S e ite n d u rch S a u le n a r -
k a d en b e z e ic h n e t ist (F ig. 235.251.280), sin d die F e n ste r d erse lb en
E ta g e, d ie d e s S ta d tv e r o r d n e te n -S a a le s, v o n fa rb en reich en B le n -
d en u m g e b e n (F ig. 234). M an m erk t u b e ih a u p t in v ie le n R a u m e n
d e s R a th a u se s, s o w o h l in d en g e w o h n lic h e n A r b eitsr a u m en a ls
in d en v o r n e h m e r a u sg e sta tte te n Z im m ern , d a ss der K u n stle r
b ei der R a u m e in te ilu n g b estre b t w a r, d as L a n g w e ilig -R e g e lm a s-
sig e zu iib e r w in d e n u n d d u rch U n r e g e lm a ssig k e it A b w e c h s lu n g
zu sch a ffen .
D a s R a th a u s h at v ie r H a u p te in g å n g e . D er E in g a n g zu m H in -
te rg eb å u d e ist die „ W a lr o ssp fo r te “, d ie ih ren N a m e n d ah er hat,
w e il je d e r se its d er T u r ein in G ran it g e m e is s e lte s W a lr o ss lieg t
(F ig. 132-33).V o m E r d g e sc h o ss fiih rt e in e D o p p eltre p p e zu m er sten
S to ck . D u rch d a s g a n ze H in te r g e b a u d e erstreck t sic h ein 53,36 m.
la n g er u n d 8,79 m. b reiter R a u m der „ g r o sse L ich tg a n g " , der L ic h t
v o n o b en d u rch ein d o p p e lte s G la sd a ch em p fan gt. A n d en ein -
z e ln e n E ta g e n e n tla n g sin d W a n d e l-G a le r ie n , w e lc h e die A m ts-
stu b e n m itein a n d er v erb in d en . H ier b efin d e n sic h a lso A r b e its-
rau m e s o w o h l an der S tr a s s e n -w ie an der H o fse ite ; d ie S e ite n -
fliig el en th a lten n u r ein e ein reih ig e F lu c h t v o n A rb eitsr a u m en ,
d eren F e n ste r n a ch der S tr a sse g e h e n . In d em L ic h tg a n g sin d
die E ta g e n m itein a n d er v e r b u n d e n te ils d u rch G ra n ittrep p en ,
te ils d u rch e in e n sta n d ig b e w e g te n A u fzu g . D ie m a n n ig fa ltig en
g e m a lte n V er zieru n g en tra g en dazu b e i, d a ss d ieser L ic h tg a n g
n ic h t e tw a ein tr o c k e n e s, la n g w e ilig e s G ep ra g e h a t; in d em o b e r -
ste n S to c k w e r k sie h t m an u. a ein e se h r lu stig e H o lza rch itek tu r
(F ig. 134-52). A u c h die K orrid ore in d en S e ite n fliig e ln , w e lc h e
v o m L ic h tg a n g a u sg e h e n , sin d s o w o h l v o n s e ite n d e s A r c h ite k -
ten a ls v o n der H å n d d e s D e k o r a tio n sm a le r s v e r sc h ie d e n a r tig
b eh a n d elt. S ie z ieh en sic h an d em o ffe n e n H o fe en tla n g , s o d a s s
m an a u s ih n e n w e c h s e ln d e A u s s ic h te n iib er d ie se h iib sc h e P a r -
tie hat, in der sic h der „ B å r e n sp r in g b r u n n e n “ b efin d e t; a u ch d ie -
ser ist ein e g e m e in sa m e A r b e it v o n J o a k im S k o v g a a r d u n d T h .
B in d e sb o ll (F ig. 176). D a s M ob iliar d er K o n to re ist a u s am eri-
k a n isc h e m F ic h te n h o lz (p ich -p in e ) g e a r b e ite t, in d en Z im m ern
der A b te ilu n g sv o r sta n d e sin d je d o c h d ie g r o sse r e n M o b el a u s
T e a k h o lz . D ie v o r n e h m e n R a u m e (der B iir g e r m e iste r etc.) sin d
m it h o h e n P a n e e le n a u s E ic h e n h o lz u n d m it M a h a g o n im o b e ln
a u sg e sta tte t (F ig. 153-59).
In je d e m S e ite n fliig e l d e s H in te r g e b a u d e s b efin d et s ic h , w ie
e r w a h n t, ein e D u rch fa h rt, die in d en o ffe n e n H o f fiih rt; a u s d ie -
se m fiih ren z w e i b reite G ra n ittrep p en , a u s d eren W a n g e n gra-
n itn e B a silisk e n h e r v o r w a c h se n , h in a u f zu r R a th a u sh a lle (F ig.
171. 175. 177. 187-88). A u s d en D u rch fa h rten fiih ren zu m teil T rep -
p en h in a u f zu m H a u p tg e s c h o s s in d en h in te ren F liig e lg e b a u d e n
— d u rch z w e i n a h e lie g e n d e p o ly g o n a le T rep p en ttirm e sin d die
E ta g e n m itein a n d er v e r b u n d e n — zu m teil fiih ren T r e p p e n h in -
a u f zu m H a u p tg e s c h o s s im V o rd er g eb a u d e u n d zu d en b eid en
b e n a c h b a r te n H a u p ttr e p p e n , zur „ B iirgertrep p e" im g r o sse n
T u rm u n d zu r „ P rå sid en ten tr ep p e " g eg e n iib er. D ie se b eid en
T r e p p e n sin d m it G ra n itstu fen v e r se h e n . D a s e ic h e n e G ela n d er
d er B iir g ertr ep p e ist m it g e sc h n itz te n F ig u ren v o n H a n d w e r k e r n
etc. n a ch Z e ic h n u n g e n v o n H arald S lo tt-M o lle r g eziert (F ig. 200.
201); an d en W a n d e n o b en sin d n a ch a lten K u p fe rstich en A n -
sic h te n der S ta d t K op e n h a g e n g en ia lt s o w ie B ild n is s e b eriih m ter
29*

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Fri Jan 5 01:50:07 2024 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/raadhus/0231.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free