Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
330 VARNARTtlT GUÐBRANDS BISKUPS.
401
tíundist. En um tíundir af Vestmannaeyjum1 hefir oss litizt að
svo til skipist, að aliir þeir menn, sem búa á Vestmannaeyjum og
þar eru heimilisfastir, og svo þeir, sem þar róa á þeirra skipum,
skulu gjalda venju-tíund, hvort heldr þau skip eiga þar
inn-byggjendr i eyjunum eða útlenzkir menn þar aðrir vistfastir. En
þessi venjuleg tíund er hver tíundi fiskr i fjöru, og skal skiptast
í fjóra parta, og skal fátækra manna partrinn leggjast til þeirra
manna spítals, sem stiptaðr verðr í Sunnlendínga fjórðúngi. En
þann fjórðúng tíundar, sem tekst af fuglum og eggjum, og
þurfa-mönnum tilheyrir, skulu þeir fátækir sjálfir hafa, sem þar í
eyj-unum eiga skylduga framfærslu. Virðist oss og svo, að eigi
mætti þar frekari né önnur tíund á kóngsins garða leggjast. En
bændr, þeir þar búa, tíunda iausafé sitt eptir landsins vana. En
um þau skip, sem af meginiandi koma og þángað eru út gjörð til
sjóar um vertíðina, þá gjalda undirgipt, eptir kóngl. majests.
skipan, sem vanalegt er að gjalda undir skip í Sunnlendínga
fjórðúngi, þeim prestum til eignar, sem þar búa i eyjunum, þó
með þvi móti, að greindir prestar skulu þar í staðinn skikka
þeim mönnum, sem á þessum landskipum róa, hús og vergögn eptir
þeirra þörfum, svo hvorutveggju gjöri öðrum nægju fyrir sitt. —
4) I fjórða máta og artikula um skólanna uppheídi, þá virðist
oss að haldast skyldi eptir því, sem stendr í yðar kóngl. majest8.
náðarbréfi2 og yðar náðar ordínanzía inniheldr. En um öl dag-
’) Arni biskup þorláksson gaf Nikuláskirkju (Kirkjubæ) á
Vestraanna-eyjum með öllum eignuin hennar og fullum rétti til Mikjáfs múnklífis
i Björgvin, 31. júlí 1280 (Finns Hist. ecel. II„ 39—40 b.), og komust
því Vestmannaeyjar undir konúng, þá er hann tók klaustr í Noregi.
Var því og goldin norræn tíund á eyjunum, eðr eptir þeim tíundar-
lögum, er tíðkazt hafa i Noregi og allstaðar annarstaðar en á Islandi,
það vér framast til vituin, og má hér sjá glöggau mun þeirrar tiundar
og vorrar, þar sem útlenzk tiund er tíundi hluti alls afla og
ávaxtar, en vor tíund skyldi vera tíundi hluti af lögleigu alls
fjár, eðr ’/íoo allrar eignar. Um tiundargjald á Vestmannaeyjum eru
til margir dóniar og kóngsbréf, flest i Lagas. ísl. (sbr. Halidór Einarsson.
Om Tiendeydelsen i Island, 153—159. bls.).
’) það er erindisbréf Knúts Steinssonar 20. marz 1555, er samþykktin
um hljóðar; sbr. erindisbréf P. Hvítfeldts, Lagas. ísl. I., 66, annað uin
kaup skólameistarans i Skálholti, en hitt um kaup skólameistarans og
heyraranna á Hóluin 1553. Finns Hist. eecl. II., 321—323, M. K. I.,
332—336.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
