Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
426
VARNARRIT GUÐBRANDS BISIiUPS.
í eitthvert stórmæli, eptir kaþólskum sið, þá hætti hann við svo
búið, enda hefir honum aldrei verið annt um að iáta skriptir og
lausn koma i stað hegningar þeirrar, er á var lögð i Stóradómi,
sem þó hefði verið gefið, eptir því sem ráða er af kóngsbréfinu
25. apríl 1594 og öðrum íieiri lagaboðum, er síðar voru gefin
um það efni. Guðbrandr biskup var of grimmlyndr og of
refs-íngasamr til þess, að hann vildi í nokkru láta mýkja Stóradóm,
enda segir hann og sjálfr greinilega frá því, hvað sér hafi gengið
til þess að fá enn að nýju konúngsbréiið 29. apríl 15851, er
ítrekaði skipun kóngs hina fyrri, að framfyigja harðlega Stóradómi.
Nú er þetta bréf kom, þá hefir lögmönnum og iögréttumönnum
eigi þótt mega svo búið standa, og Jóhann Bokkholt hefir og
þókzt vant við kominn, þar sem hann liafði fengið tvö bréf, hvort
á fætr öðru, um þetta mál; hefir því lögréttan tekið það ráð,
að lieita enn á hurðir Flosa og leita þessum sakamönnum skjóls
og hælis í guðshúsi, og því samþykkt það sumar á alþíngi, er
bréfið kom út, eðr þá sumarið eptir (1586), að kirkjufriðr skyldi
haidast sem að fornu2. En Guðbrandr biskup var enn eigi af
baki dottinn; hann útvegaði þá kóngsbréfið 2. júní 15873, um
kirkjufrið, og er það liið síðasta, er Guðbrandr hcfir útvegað um
sakir þær í Kristinrétti, er Stóridómr var um saminn, enda var
biskup þá búinn að girða svo fyrir, sem mest mátti hann, að
kirkjur og kierkdómr hefði nokkra lögsögu yfir þessum
saka-mönnum, og þá var eigi annað fyrir lögréttuna að gjöra, en
ann-aðhvort að dæma menn eptir ákvæðum Stóradóms, eðr að dæma
þá til konúngs náðar, sem og jafnan er skýrskotað til i Stóradómi.
J>etta gat Guðbrandr biskup eigi meinað þeim með nokkru móti,
enda mundi hann eigi hafa til sparað, ef hann hefði getað.
það verðr eigi með fám orðum sagt, hvílíkri ósamkvæmni
Stóridómr kom á öll sakalög. vor, og hvílíkum ruglíngi,
undan-skotum og undanbrögðum liann hefir valdið í málssóknum og
dómum, af því liann var svo fjarskalega harðr, eptir því sem
Is-lendíngar höfðu vanizt, þótt hann væri engu harðari en iög voru
í Danmörku á þeim tímum. Sakalög Jónsbókar voru öllu
harð-ari en forn lög Íslendínga, en með því Kristinréttr Arna biskups
var og harðari en kristinna laga þáttr, eðr Kristinréttr þeirra
’) Sjá að framan hls. 342—343.
2) Vér ætlum þetta réttara, en að það hafi verið 1578.
3) Sjá að framan hls. 345—346.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
