Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
54 SK.ÚLI LANDFÓGETI MAGNÚSSON.
67
félaginu til falls, en það var það, að sýslutnenn allir á landinu
höfðu 1755 sent sjórninni skrá ytir þá matvöru, er senda
þyrfti á hverja höfn landsins 1756, svo eigi hryndi fleira fóik
niður af hungri. Stjórnin hafði sent félaginu skrár þessar i tæka
tíð, en félagið hafði ekkert skeytt þeim og farið sínu fram eptir
sem áður, og varð sú raunin á, að sumarið 1756 kom eigi nema
rúmur helmingur kornvöru þeirrar, er krafizt var, á sumar hafnir,
en á sumar minna. Alls vantaði hér um bil 4000 tunnur upp
á það, er sýslumenn höfðu farið fram á, og þegar betur var að
gætt, reyndist allmikið af því, er upp var sent, óætt. fetta leiddi
til þess, að enn dóu allmargir úr hungri, eins og áður er frá
sagt. Nefndin áleit því, að réttast væri að hefja mál gegn
fé-laginu, og þótti henni sem ekkert mundi mega frelsa það frá
þungum sektum.
Eigi þótti stjórninni þó heppilegt, að fara að tillögum
nefnd-arinnar i þessu efni. Gat það eigi dulizt, að málaþras bæði
mundi taka langan tíma og verða ærið kostnaðarsamt, enda
mundi það máske þar á ofan leiða til þess, að engir vildu verða
til þess framvegis að taka að sér hina islenzku verzlun, ef það
yrði heyrum kunnugt, að stjórnin beitti harðneskju i þessu
til-felli. A hinn bóginn þótti stjórninni eigi tiltökumál að láta
Hörmangarafjelagið lengur reka verzlunina eptir öll þau stórbrot
gegn verzlunarskilmálunum, er það hafði gert sig sekt í.
Leit-aðist stjórnin við að finna einhvern meðalveg i þessu máli og
tók3t það á endanum, þótt eigi verði annað sagt, en að félaginu
væri sýnd óverðskulduð náð og miskun eptir allar þessar
at-hafnir. Stjórnin leggur sem sé til, að svo framarlega sem
fé-lagið góðfúslega vilji afsala sér verzluninni við árslok 1758, þá
skuli öll málsókn látin falla niður og af náð og miskun skuli
félaginu auk þess gefinn eptir helmingur afgjalds þess, er það
skuldi konungi fyrir síðastliðin 3 ár og sem nemi 24150 dölum.
Var þetta staðfest með tilskipaninni 16. maj 1757, sem áður er
getið hér að framan1.
Eigi verður annað sagt, en að félagið úr því sem komið var
hefði fulla ástæðu til að láta sér þessi úrslit vel líka. fó ræddu
hluthafendur félagsins þetta með sér og gátu lengi vel eigi orðið
á eitt sáttir. Loks komust þeir þó að þeirri niðurstöðu, að bezt
1 Sjá Lovsamling f. Island 3. B. bls. 277 og Norsk Relations- og
Re-solutionsprotokol 1757 No 56.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
