Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
UM STCJRLUNGU.
235
eftir þjóðveldistímann, hefði hjer sett þátíð fyrir nútíð á þrem
atöðuni (var, shyldi, væri fyrir er, shjli, sé). Afskrifurunum,
þessum olhogabörnum málfræðinganna, hefur verið kent um svo
margar syndir með rjettu og röngu, að það getur verið, að
ein-l’ver af þeim haii einuig þessa yfirsjón á sinni sainvizku, þó að
ekki sje það líklegt, að afskrifari hafi verið svo samkvæmur
sjálf-«ffl sjer, að breyta á 3 stöðuin. Enn þó að vjer nú gerum þessa
»leiðrjetting« í texta sögunnar, þá er samt fleira enn eitt í
orð-um hennar, sem sýnir, að sá, sem skrifaði þetta, hefur ekki verið
Vel kunnugur hinum fornu lögum. Eftir þeim átti goði að nefna
fjeránsdóm á heimili hins seka manns í örskotshelgi við túngarð
Þanu sama dag, sem dómurinn var haldinn, og skyldi dómur
"efndur fyrir miðjan dag, og áttu því allir hlutaðeigendur að
vera komnir á staðinn fyrir hádegi, bæði goðinn, þeir meun sem
"efna skyldi í dóm, kviðmenn og vottar, og þeir sem kröfu
^öfðu í dóminn, þar á meðal sjálfur sakaraðili.1 Enn hjer
virð-’st höfundur sögunnar hugsa sjer, að fjeránsdómarnir hafi verið
^efndir, áður enn hlutaðeigendur fóru að heiman til þess að
halda dóminn, (af hverjum og hvar?), og hann segir moð berum
orðum, að fjeránsdómsgögn skyldi fram komin eða fram færð í
dóminn fyrir miðjan dag. J>etta hlýtur að vera rangt, því að
goðinn var ekki skyldur til að koma og nefna dóminn fyr enn
rjett fyrir miðjan dag, og er þá óhugsandi, að menn hafi verið
búnir fyrir hádegið á eiuni svipstundu að færa fram öll gögn,
8em oft vóru flókin og margbreytt, eins og sjá má á
lagagroin-unum um fjeránsdóminn i Grágás.2 þó að það sje hvergi tekið
fram, virðist mega ganga að því vísu, að sömu reglur hafi gilt
Um íjeránsdóm eins og um skuldadóm, — því aðiiann er í
raun-lnni eins konar skuldadómur, — og um fleiri hjeraðsdóma, að í
1 Grágás, Konungsbók, útg. V. Finsens, I, 84.
2 Ef til vill er þessi villa hjá höfundi sögunnar sprottin af
misskiln-ing: Konungsbók Grágásar kemst á einum stað (útg. I, 116. bls.)
þannig að orði: Enn menn skolo svá koma til dómsins (o:
fje-ránsdóms), at nefndr sé fyrir miðjan dag ok skal svá gögn öll ok
svá þeir menn allir, er þar eigo fé at heimta- o. s. frv. Verið
getur að einhver staður líkur þessum í fornri lögbnk hafi vakað
fyrir liöfundinum, enn sambandið sýnir, að •gogti’ hjer táknar
kviðmenn og votta, in concreto, enn ekki framburð þeirra, og svo
þýðir V. Finsen orðið i þýðingu sinni (Grágás, Khöfn 1852—1870,
III, 115. bls.).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
