Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
266
TJM STURLUNGU.
verið um nírætt, fæddur um 1210,1 og hefur hann eftir því
verið hjer um bil 14 vetra, þegar Árón og Sturla áttust við
að Valshamri, og kominn undir þrítugt, þegar Sturla
Sighvats-son ljezt (1238). Á þessu sjest, að sagan getur vel verið skrifuð
um 1300 eftir munnlegri fyrirsögn manns, sem var kominn til
vits og ára, þegar sagan gerðist, og mundi Sturlu
Sighvats-son. Enn nú er það engan veginn sjálfsagt, að sagan sje skrifuð
eftir frásögn lifandi manns. J>að getur vel verið, að
höfundur-inn bafi ekki skrifað hana upp fyr enn nokkru eftir dauða
sögu-mannsins, t. d. um 1320, ef hann hefur haft sagnir af Ölafi.
Jeg tek þetta ekki fram, af því að jeg álíti, að sagan sje svo
seint skrifuð, heldur til þess að sýna fram á, hvenær húu getur
verið samin i síðasta lagi eftir þeim stöðum, sem Guðbrandur
Vigfússon tilfærir. Sjálfur er jeg á þeirri skoðun, að hún sje
rituð um 1300, og skal jeg nú reyna að færa sönnur á það.
Guðbrandur Vigfússon hefur sannað það, að Áróns saga
hlýtur að vera yngri enn Hákonar saga Sturlu J>órðarsonar, því
að hún vitnar til Hákonar sögu í 16. k. (Bisk. I, 632. Sturl.
Oxf. II, 341). Áróns saga hlýtur því að vera samin eftir 1265,
því að það ár lauk Sturla við Hákonar sögu (Safn til s. ísl.
I, 594).
í upphafi sögunnar eru taldir þeir höfðingjar, sem helztir
vóru hjer á landi, þegar sagan byrjar, og kallar hún þá
»valds-menn«. petta orð er annars aldrei, svo jeg viti, haft um
ís-lenzka höfðingja á þjóðveldistímanum í ritum, sem samin eru,
áður enn þjóðveldið leið undir lok, og íslendinga saga, sem er
samin eftir það, að landið komst undir konung, brúkar það aldrei,
beldur bið vanalega orð Mfðingi. Orðið valdsmciðr kemst hjer
inn með hinum norrænu lögum, Járnsíðu og Jónsbók; þar er
það altítt2 og haft um sýslumenn konungs, sem erfðu
hjeraðs-stjómina eftir hina fornu höfðingja landsins, goðana.3 Af þessu
er Ijóst, að sagan hlýtur að vera rituð nokkuð löngu eftir það,
að norræn lög komu hingað til lands, þegar orðið valdsmaðr
’ Árón bróðir hans var jafnaldri Sturlu Sighvatssonar (Áróns s. 2.
k. Bisk. I, 620. Sturl.2 II, 313. bls.), og er því fæddur árið 1199
(Sturl.2 I, 201. bls.). Ólafr er talinn síðastur þeirra bræðra i Ár.
(1. k.) og mun því hafa verið yngstur.
2 T. d. Járnsíða og Jónsbók, þingfararbálkr, 1., 2. og 3. k.
s Sbr. Safn til s. íslands I, 627. bls.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
