Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
598 tJM ÍSLENZK MANNANÖFN.
603
þessum eru falleg og ættu með engu móti að leggjast niðr, enda
eru sum algeng enn í dag. Ýms nöfn af þessum stofni hafa
breiðzt út til Suðrlanda með hinum gennönsku þjóðum, er
koll-vörpuðu Eómaveldi á þjóðabyltingartímanum, svo sem hið ítalska
ættnafn Grimaldi (sem eiginl. þýðir: Grímalds-son — Grimoald
hét einn af konungum Langbarða) og hið frakkneska Grimauld
(Grimaud).
46- Gróa er algengt kvenmannsnafn bæði að fornu og
nýju, og er það líklega skylt sagnorðinu »gróa«, enda upphaíiega
nafn á gróðrardís (Gróu konu Örvandils ens frækna og móður
Svipdags, er getr í Grógaldri), og var hún ein af svanmeyjum
þeim, er efldu gróða jarðar og sendu »öllum ár« (sbr. Yöl.kv.
og H. Hjörv. 28). Gróa getr þýtt: vaxandi, upprennandi,
blóm-leg, og samsvarar þá alveg gríska nafninu Chloe, sem haft var
um Demeter, gyðju þá er réð fyrir jarðargróðanum, en hins
vegar er eigi ólíklegt, að forfeðr vorir hafi blandað saman »Gróa«
og »Gruach«, sem tíðkaðist hjá Irum og Skotum, og þýðir á
þeirra máli »kona«. Dóttir forsteins rauðs Skotakonungs, sonar
Óleifs hvíta og Auðar djúpúðgu hét Gróa (Ln. II. 15), giptist
hún skozkum jarli á Katanesi, og var frá henni kominn Sigurðr
Hlöðvesson, faðir |>orfinns jarls, vinar Macbeths Skotakonungs
(104U—1057), er átti þá konu, er Gruach hét, og var dóttir
Kenneths IV. (Gríms? eða Grigs) Skbtakonungs (996—1003), en
líklega skyld Orkneyjajörlum í móðurætt og heitin eptir Gróu
forsteinsdóttur. Annars var Gróu-nafn algengt þegar á
land-námstíð (sbr. nafnaskrá Ln.), og er það því eflaust norrænt, en
ekki írskt að uppruna. 1 Danmörku og Svíaríki virðist það lítt
hafa tíðkazt (sbr. ON. og Lundgr.). J>ó hefir Gróa, móðir
Sléttu-Bjarnar (Ln. III. 9) verið sænskrar ættar, og í nafnaskrá
suðr-göngumanna í Reichenau (D. I. I. 171) telst »Grua« meðal
danskra nafna (0. N.).
47. Gy- (Gyð-), Gý-. Svo hljóðar forliðr fáeinna nafna, sem
virðast einkennileg fyrir Norðrlönd, en óvíst er, hvaða þýðing felst
í honum, eða hvort þessi nöfn eru öll af sömu rótum runnin. Hér á
landi er nú Gyríðreinatt stytt í Gyða, sem erþáhaft eins og gælunafn,
og er hugsanlegt, að líkt hafi staðið á í fornöld, og sé Gyða eitt af
nöfnum þeim, er fyrst hafa verið gælunöfn en siðan orðið að
reglu-legum nöfnum, og virðast slík nöfn hafa verið tíðari hjá Svíum (og
Dönum) en hjá Norðmönnum og íslendingum (sbr. Ev. 77. og
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
