Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
SKÝRSLUR DM SKAPTÁRG OSIN.
19
Búlandi), en bæði slægjur og hagar voru að öðru óskaddaðir.
Þá fjell og Litlanes, (önnur hjáleiga Búlands) í eld. Gekk
þá og þetta eldhraun inn í húsadyr á Hvammi, kóngsjörð í
Skaptártúngunni, 12 hdr. að dýrleika; þar með fór það vatn
yfir bæinn, að hann byggist aldrei á sama stað. Að
austan-verðu tók það af þann góða og allt of sparhaldna kolskóg í
Skaptárdal, en uppskrældi þann, sem var um hóla og gil, þar
vestur af bænum. Túnin skemmdi hann ei, svo þá fólk fjölgar
i byggðinni aptur, byggist Skaptárdalur að nýju. Ailur
kola-skógur á Hæl skrældist, en af brann þó ei. 30. júni var blitt
veður, loptslög og jarðskjálftar með ógnarlegri suðu í gjánni.
Nú kvíslaðist eldflóðið úr Skaptárgljúfri i 3 sjerdeiiis kvíslir;
ein hjelt vestur í Landána, sem tók sig út úr Skaptá hjá
Túngunni áður og rann í Kúðafljót, milli Hrauns og Leiðvallar.
Hinar 2 fóru til austurs, sú syðri stefndi á Landbrotið, sú
efri austur með Síðufjallbyggð. Um þessar 3 kvíslir, hvað
þær verkuðu þessa viku, skal nú hjer eptir skýrlega sagt
verða, ásamt hvað jarðeldurinn gjörði að verkum, sem var
búinn að læsa sig ofan í þau gömlu brunahraun undir
jarð-artorfuna, sem vel svo var mannshæð af aur og mold hjá
Skál, sem vötn höfðu þangað borið úr fjallinu, svo sem einn
lækjarfarvegur sýndi, er rann þar fyrir austan bæinn.
§ 10. Þann 1. júli fór sú efsta eldkvislin aptur í þann
gamla Skaptárfarveg, i hverjum fyrsta kastið var nú mikið
farið að storkna, og svo upp úr honum á ýmsa vegu, sem
jeg get ei greinilega útfært, þó jeg horfði þar á. Fyrst skal
hjer greina um jarðeldsverkunina niður í hraununum: þann
2. júli kom kveikja og eldbál upp úr honum neðan undir
kirkju og húsum í Skál og uppbrenndi hana og þann vel
byggða bæ til kaldra kola. Sú bóndaeign var til forna 90 hdr.
að dýrleik, og kunni að bera að sögn 9 hdr. fjár, ef ei meir,
var þó niðursett eptir þvi sem eldhlaup hafði hana skemmt.
En þar sem fjallhagar halda sjer að miklu leyti, kann þar
þó eitt býli að byggjast á plázi, er fyrir ofan bæinn var,
nær jarðarþröngt verður í byggð. Næsti bær fyrir austan
Skál var Holt, köngsjörð, 24 hdr. að dýrleika, næst Skál voru
slægjur framan undir fjallinu, þaðan opnaðist þá dalur, sem
kallaðist Holtsdalur, og á, sem þar í rennur, Holtsá. Fyrir
austan dalinn stóð þar bærinn á bakka einum fyrir ofan ána;
en fyrir sunnan og vestan ána var mikið lystilegt sljettlendi
2*
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
