Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
320
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
lagði sira Steinmóður riki Grenjaðarstaðakirkju til 4
vængi1), og á kirkjan þá enn 14612) og tvo af þeim
15223), svo þeir hafa enzt forsvaranlega. Er tekið tram
að vængirnir væri með teinum. Ekki skulu menn láta
það, að vængir þessir eru fjórir, tæla sig til að halda, að
hér sé um tetravela að ræða. Þeir voru gefnir með
tveim ölturum, þ. e. tveir með hvoru. Annars er hvergi
getið um vængi nema á Hólum4). Sést á lýsingunni, að
þeir voru með mikilli prýði. Um tilgang vængjanna
segir i prestastefnuskipan úr Soissons frá 1404:
»Cor-tinæ sint eirca altare, ne sacerdos a circumstantibus
turbetur, maxime ubi est frequentia populi« — vængir
séu um altari, svo prestur truflist ekki af þeim, sem
hjá eru, sérstaklega ef mannmargt er5). Um 1725 voru
enn notaðir vængir á Hólum, þvi Árni Magnússon fékk
það ár nákvæma lýsingu á þeim vængjum, sem þá voru
hangandi. Var einn hvoru megin altaris og saumaðar á
góðar bænir og myndir helgra manna6). Færir
útgef-andi Fornbréfasafnsins góð rök fyrir því, að vængirnir
séu gerðir á árabilinu 1535—50. Er þó á lýsingunni
ekki hægt að þekkja að það sé neinn af þeim vængjum^
sem getið er í máldaganum 1550. Hóladómkirkja átti
1525. 1) Vængi fyrir háaltari þrenna.
2) — hversdagslega.
3) Föstuvængi.
1550. 1) Vængi tvenna með sprang’).
2) — með borusaum7).
3) 8 hversdagsvængi og 2 af þeim vel færa.
4) Vængi eina.
5) Væng litinn með glit8).
Eins og vikið hefur verið að, eru nefndir altaris-
1) D. I. III, 582, 2) D. I. V, 280. 3) D. I. IX, 322. 4) Þó
eru pau tvö sparlök, sem nefnd eru í Viðeyjarmáldaga (D.
III, 213), sennilega vængir. 5) Braun: Paramenlik II. útg. bls. 200.
6) Lýsingin prentuð i D. I. III, bls. 610—11. 7) Biskup Jón lagði
til. 8) í biskupskapellu. Hvernig á þvi stendur, að hann er ekki
nema einn, er ekki ljóst. Væri liklegast af þvi, að annar altaris-
gaflinn hefði staðið við vegg.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
