Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
354
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
nema skirnarsteinninn á Bessastöðum, ef ráða má af
frárenslinu i botni hans. Hóladómkirkja átti:
1374. Fontsumbúning.
1396. Fontsumbúnað.
1525. Kross lítinn upp úr fonti.
1550. Fontsumbúning nýjan.
d.) Skriptasakramentið var í því fólgið, að
skripta-barnið játaði syndir sinar, en prestur leysti það. Svo
sem í ráðningarskyni laust prestur skriptabarnið fyrst
eitt sinn og síðan þrjú i kollinn3). Er hreinsaðar voru
ldrkjur (reconsiliatio ecclesiæ) — en það var
aflausnar-athöfn — voru notaðir lausnarvendir. Svo segir Þórður
Marteinsson um biskup Jón 1548, er hann hreinsaði
Skálholtskirkju, að fyrst hafði hann stökt um hana
vígðu vatni: »deinde virga quadam omnes templi postes
januas, omniaque altaria percussik2) — siðan barði
hann allar kirkjustoðir, dyr og öll ölturu með vendi
nokkrum8). Lausnarvendir eru hvergi nefndir i
mál-dögum.
2.) Vatn var mjög svo notað i kirkjunni auk þeirra
nota, sem af þvi voru höfð i altaris- og
skirnarsakra-mentunum. Notkun vatnsins er tvennskonar. Vatn vigt
með salti í — svo það fúlnaði síður — var notað af
lærðum og leikum til að stökkva á sig, er menn gengu
í kirkju eða úr; á helgum dögum vígði prestur vatnið
fyrir embætti og gekk siðan fram um alla kirkju og
söng: »Asperges me domine«, 50/) Davíðssálm 7—8,
og stökti á fólkið, en fólkið flutti síðan vatn heim með
sér5); var og þetta vatn notað við allskonar vigslur
(benedictiones, ekki consecrationes). Vatn óvígt var
1) B. S. II, 248—9. Frásögnin þar ura lausnarvöndinn er
vafalaust rétt; hann þekkist annarstaöar aö, en um höggatöluna
er ilt aö vita; að ööru leyti er frásagan mjög aflagafærö.
2) D. I. XI, 788. 3) Enn þann dag í dag gjörir Rituale romanum
(Tit, III, caput 3) ráð fj’rir þvi, aö lausnarþegi sé barinn á
öxl-ina, sé hann opinberlega afleystur, þó það muni nú sjaldan vera
gjört. 4) í evangeliskum biblíum 51. 5) B. S. I, 248, 247-8. Sá
siöur lielzt enn.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
