Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - N:r 5, 30 april 1930 - Kaare Fostervoll: Landsmålet i Norge og arbeidarane
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Kaare Posiervoll
Arbeidarpartiet stod delt i presis like store flokkar i dette
spörsmålet. Og dette dreiv fram fylgjande resonnement:
Trondhjems-venene påstod at partibrørne som røysta for Nidaros, hadde låte seg
narra med på glattisen av romantiske venstremenn. Slikt måtte
hindrast, — partiet måtte få si sjølvstendige line ogso i den nas jonale
og kulturelle politikken.
Nidaros-venene påstod på .si side, at dei partibrør som heldt på
Trondhjem, hadde late seg lokka med av — høgre. Slikt måtte
sjølvsagt hindrast, — partiet måtte få si sjølvstendige line i desse
spörsmål, det var ogso deira konklusjon!
Soleis kom kravet fra båe kantar om ein fast og sjølvstendig
po-litikk i nas jonale og kulturelle spörsmål, derunder i målsaka.
Sen-tralstyret sette ein komité med professor Halvdan Koht til formann,
og på landsmøtet no i mars la denne komiteen fram utkast til
retningslinor for partiet. Dei er som ein har venta dei. Front imot
"overklassemålet" og imot det romantiske i målstrevet, arbeid for
folkekulturen og det ekte folkemålet med sikte på eit mål i landet i
framtida. Framlegget, som av kongressen vart lagt til grunn for
vidare arbeid i denne sak fra komiteen og sentralstyret si side, ufån
at det no vart teke endeleg stode til sjølve språkstriden, lyder soleis:
"Kulturlivet har i alle tider teke form etter samfundsskipnad og
livsvilkår; den klasse som har hatt mäkta i samfundet har alltid sett
sin stempel på kulturarbeidet og på den ålmenne tenkemåten, på
bok-avl og oplysningsarbeid, på samfundsmoral og på tiltak for kunst
og vitskap. Etter Adelsveldet hadde fått ende, har borgarstendet hatt
den åndelege liksovel som den Ekonomiske og politiske førarskapen i
verda. Men etter kvart som arbeidarklassa vinn fram i samfundet,
må ho få makt över kulturliv og, til dess at eit sosialistisk samfund
skaper heilt nye kulturformer. Arbeidarpartiet har den naturlege
gjerninga å førebu denne kulturvoksteren.
I all sin politikk må det difor streve etter å reise ein sann
folkekultur i staden for den gamle klassekulturen. Det vil fremme ei vid
folkeoplysning som gir dei ålmenne folke så stor ein part som råd
er i vitskap og kunst, og som dermed gir det åndsmakt til å føre
striden for det nye samfunde. Partiet vil av all si evne styrke
soli-daritetskjensla hos det store arbeidande folket, og det vil soleis reise
den sanne nasjonaltanken i motsetning til den som nyttar nasjonale
talemåter i tenesta for klasseformål.
I det nasjonale kulturarbeid vil partiet bygge på dei ekte folkelege
tradisjonane, dei som har levd hos bender og aribeidarar g jenom
ti-dene. Difor vil det i målspørsmålet alltid stri for ekte folkemål.
I presse og i skole vil det hjelpe fram ait levande folkemål, så det får
större og större rom innafor båe dei to offisielle skriftmåla i lande
og til slutt känn føre dei i hop i einskap. Partiet vil at tenestemenner
i stat og kommune, kvar inna for sitt embedsområde skal nytte
folkemålet sålangt som folke sjølv krev det."
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
