Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
13?
Jedratieimen.
14de Angnst ·1880
Fraa det 4de norske Skulemotet i Stockholm.
Detta er eitMote« som det — nm ikkje alle Jole-
merkjelyg —— lengje vil koma til aa ganga Ord um;
det skulde Ein ialfall tru, naar Eiii veit, at ikkje
mindre enn 4000 Menneskjnr er med, ved sume
Tilhove endaa 5000, og ibland deiiii nokre av dei
høgste og daa vel og jamvel duglegaste Skulemenn,
som finnst i 3 Kongerike og dertil il Storfyrste-
denne-. Motet vart opnat den 10de August med
Bøn og Salmesong. Sanie Dagen vart haldet
ein stor Fest — fyr aa koma i Stemning til
dei «tra·akiga» Forhandlingar, kann me tru, — i
Jakolts Folkeskulebhggnad, der Kongen, Statsminister
Kierulf, Ekspeditionschef Hertzberg Skuledirektor
Meijerberg og ei Mengd andre Skulemenn af første
Skuffa matte sram. Hr.Meijerberg (soensl) lyftad
Bikaren til eit «Leve« syr Kongen. Kongen takkad
paa svensk med ein Tale, som Telegrammi segjer
«slog an". Hertzlierg (norsk) bar fram eit Ynskje
fyr «NorigsfolkekjeereKonge« fraa dei Nordmenn,
«som har et aabent Blik sor Fædrelandets Vel’«s»
Kongen takkad paa Norsk i ein gild Tale og sa,
at han var glad i aa-kunna visa Menn sraa
Norig« at han kunde tala deira Maal, og han
kunde meir enn det — ikkje berre tala. men og
tenkja« og kjenna som ein Normann »Dei, som
vil faaFolk til aa trn,at eg ikkje tenkjer
som ein Nordmann,dei fer med usann
Tale. og det gjer meg vondt fyr deira
Skuld, men eg tilgjev deim; for i mi
Bringa finst ikkje Plass syr Hat; der
er Plass berre fyr- dei Kjennslnr« som
Broderfolk bør ha mot kvarandre.« Pro-
sessor Holbeck (dansk) talad syr Kongen. Kongen
takkiid (paa Dansk?). Og so lvfte Finnlendingen
Leinberg eit Glas til ei ny Skaal for Kongen.
Fi)r denne takkad Kongen og (paa Finsk?), og
drak ei Skaal fyr Danskekongen og Ryssekeisaren
som Storshrste i Finnland
JMotet den l1te Ang. forhandlad deiSpurs-
maalet um Kristendomsnnderoisningi iFolkeskiilen.
«) Eiii kann som Hertzberg hava gloymt alle sine »fol-
kelege«l Galskapar og endaa ikkje vera nokonHofmanin
Det maa ha voret hyggjeligt for Kong Oskiir 11 ved
eit Mote som dette aa faa ei Helsiirg — ikkje fraa
heilkk det norske Folk, men berre fraa eiii Del av
· det, — og det endaa fraa den minste Deleiil For-
»de, som har et aabeiit Blik» o. s. fr. er naturlegvis
dei, som heo det same · »Trollsnitt i Angat» som Hr.
Hertzberxr sjolri, (han fekk det, daa han vart innteken
i Deintrtementslserget), og dei er ikkjkk Fleirtalet·
At Hr. Hertzberg, naar han kjem til Framande,
er mindre hpfleg mot sitt eiget Folk, det skal me ikkje
Undrast so mhkje paa. Haii heri vcel sin Folkeskikk
fraa Hamar Seminarinm. Utsendingarae fraii dei
andre skandinaviske Nationar heo mrl undrast sterkt
paa aa hoyra einManntala som sli)(1rti11(anii,ititar
han i ei festleg Stund skulde helsa paa sitt Lands-
Konge, —— tala som Partimaun, kyta npp sitt eiget
Parti og skiilda Motpartiet for so stygg ein Ting som
aa iklje hava »aabent Blik for Landets Vel«z men dei
«hev væk tenkt som so, at Nordmennerne s-— eriio ein-
gvng nokot for seg sjolve.
Hr. Hertzberg, Hr. Stäss og Hr. Steinnietz, dei
tvo siste Prestar og den syrste prestlaerd, heldt
Religionsundervisningi sram som det vigtngaste
Emne i Folkesknlen» men vardt hardta motsagde
av Literaten Arnoldsoii og Dr. Nystrom. Meir
Mengdi av Motessolket, Leerarar og Leerarinnur
i Flokk og Fylgje» heldt med Prestarne.
Ellest tala S. A. Hedlund (Styraren ao
Goteboisgs Handelstidiijng) um:- ahvilket an-
sprkrlc bö1«a Stilllas pki Skolan i afseende pil-
lrennes uppfostraude verksamliePz —— Skulein-
spektor Jespersen unt »det rette Forhold mel-
lem Folkeskolelcerereiis teoretiste og praktiske For-
dannelse« —— Lektor Sjoberg um: "hurri bin-
den hijgre fliclcskolan va1-a 0rgariis·eracl?"
Ten 14de.
Klokkak O. Vrandt i Valdris, som lenge var
Tingmann fraa Vestoplandi, er daaen.
Mordar. Ein Mann i Klepp paa Jareir
Aamund Ellingsen Froyland heve tilstade, at han
for 24 Aar sidaii heve drepe Kaarinaiineiisiii»s01n
heitte Jens Mortenseii. Haii vilde vera koit’n og
velta so ein Laeoekjg av Rullestein paa honom.
Samvete heoe stendigt pint Aaniund, og han heve
freista doyoa dce med Drhkk; men no vart det
honom for drjngt. Hatt sit no paa Fjerdings-
(Disirikts-) Fengsle. Haii er 61 Aar gamal.
J Fredrlsstad skal daz den 30te og the Okto-
ber vera ei Framsvning as Jordbruks-Saker —
Avl og Reidskap — sraa Borgeshsla "
Om Husniaiiiisspnrsinaale skrio Bjornftjerne
Bjornson i Verdens Gang, at han meiner, at om
da- skulde koma noko ut av Tanken om, at Hus-
« mennerne fekk Jord sjelde, maatte dei som heoe
nur Likningipaa Skylddaleren aa gjera taka seg
av Sali, naar ho ein Goiig kom so langt: me
maatte vel faa til ei Hjelpekasse som gav Laan-
Jordeigararne fekk sriviljugt gjeva Hnsmeuuerne
Heimarne deira elder ein Part av deim og lata
deim arbejda opp for Resti — i dee heile syne
Hjartelag og Skjøti; slik som dee no er, meiner
Bjornson og oisselig mange Bonder mce honom,
at Gardeigaren tapai· mhkje, ao di dce Arbeide, ein
er noydd til aa gjera, itkje kann liknast i Hop
ma- dre som er fritt. Hatr tapar moralsk an, for
mange kann ikkje bruka den Magti, dei no heve
hver Husmennerne sine, ntan dei skoer tek Skade
av dee.
Sjovrmen er komen mykje paa Tale no att.
Klokkar C. Christensen i Vestlofoteii (Moskenes)
og fleire til han heve set honom. Christensen
meiner« han var 60——80 Famner langt ein som
saag honom paa sanie Stadeii ein annan Gong
reitnii 18 Kveiler paa honom. Fyrrisdals-Presten
skrio i «Fedrelandet» om at dei gaar hononi tidt
i Fyrrisvatne (i Telemark). Skippar Bowitzsaag
honom i fjor Somar i Atlautern· Hait saag ut
svcert glad i Dikt«, sae ho. ,,Kor eg misunder
thk den Lnkka aa faa lesa Dante som ei ny Bot!«
»De ser, Miss Nevil«, sae Orso, »for ei
Magt Ver»si hans Dante maa hava, naar dei so-
leids kann klokkje ei liti Villjeiite, som berr·e kjenner
Paternostre sitt. ..Men det er sanntl no minnest
eg, at Columba nok ham-er med til Diktarstanden,
ho og. Alt som Barn strieva ho med aa gjera
Vers, og Fiir skreiv, at ho var den største mee-
ratriee i ein Krins paa ti Miler«.
Columlia sende Bror sin eit bonsullt Augne-
kast. Miss -ievil hadde hohrt Tale um den koi«-
sikanske Frihaandsdikting og var drennande forviti
etter aa saa hoyre. Ho naudbad Colnmba umaa
gjeoa henne ein Prøve paa Gaava si. Or·so lae
seg imillom; han trega no paa, at han hadde minnt
nni Diktargaavunne aat Systei- si i nrette Tid.
No kunde han sorsikre so mykje hait vilde, at in-
genting var meir dauvlegt enn ein korsikausk Bal-
lade, segja, at det var Svik mot Heimlande aa
koma med korsikanske Vers etter Vers av Tante,
Miss Nevil vart berre nieir og meir braahuga.
Han saag seg endeleg noydd til aa segja tilSyster
si: ,,Vel! dikta ihop noko, men lat det vera stuttt«.
Columba drog ein Sukk, stirde ei Stund Paa
Vorddnken, sia paa Taklijelkaniie; endeleg la ho
Haand-i for Ango, lik dei Fuglanne, som er trygge
og trur seg gjøvmde, naar dei ikkje ser seg sjolvz
med ei noko usikker Royst song ho, hell snarare sae
sram «Serenata«en, som fylgjer:
»Dcn unge Gjenta og Stogdnva·
J ein Dal langt attnm Fjelli — arm paa
Sol og rik paa Skuggar — stend ei gama«l, morti
Htjtte —— gjoyind og bnrtloynd under Aasen. —
Ugras veks paa Tratii og Treskel — Dors og Glas
er allstodt stengde —« ingeit Royk sraa Piiia blaa-
nar. — Men naar Sol vedtilJiiddagsIleite — lyser
srain, eit Glas seg opnar; — den foreldrelause
set seg —- ned med Nakken, spinn og ser ut, —
stm ein Som um Sor o Len tin —inen paa
) 9 g g g
Songen ingen som-ar. —— So ein Dag, ein fager
Vaardag — kom ei Diiva ut or Skogeii — sette
seg tett innoed Huse— lydde til den unge Gjettta.
—- Ungmoy, ei aaleine gret Dit —- ifraa meg hev
Hanken rova — Maken min, den unge fagre. —-
Duve, srm meg Hanken, Rovar’n —- um han flang
so hogt som Skyi — snart eg seer han ned aat
Jordi. — Men, koen hjelper meg, min Arming?
—— Bror min er i Land langt lnirte — kveii vil
honoin att meg gjeva? — Unge Gjente« seg kor
er han?— og paa lette Vengjer flyg eg, —ser med
Vod fraa deg til honom«·
»Det var ei snild Skogduval« ropa Orso og
famna Systeri med ei Kløkkjing, som stod reint i
Strid med den gjonande Tonen haii tok paa seg.
»Den ·Songen var fortrollande«, sae Miss
Lydia, .,eg vilde gjerne, at De skreiv han imi i
Aldunie mitt; eg skal daa skrive han um paa en-
gelsk og setja Musik til««. «
Den gode Obersten hadde ikkje skyna eit Ord-
som eit Skjeer, der han laag 50 Famner fraa
Skive, meii daa dei saag ned under seg, strekte
Skrotten seg heilt inn under Skipe. Noko slikt
er au fyrr spnrt fraa Storfjorden paa Summer-.
Fraa Aalesnnd der han gjorde sliktSprell for tvo
Aar sidan, vert det ikkje hohrt, at han heve synt
seg att. Haii er som ein annanreisande Kunstnar
— han tjent sjeldan att der han heve vore syrr.
Kor lenge skal det vara fyrr denne Sit-omr-
Gaata vert loyst’s Skal ho kanskje stendigt staa
- der og minna om Ordi til Hamlet: der er mange
Ting i Himmel og paa Jord, dit Vismemierne
tkkje kan rekka? "
·Fkaa thcborg hev Hr. Jsidois Kjellberg
sengjet seg tilsendt fylgjaude opne ikkjeunderskrevne
Brev: «TilRedaletiir«lcjellbei—g. Harnyss setti
«Gtzteb. Handelsticln. kaii du e·j likrlla dig lienima
1 Sverige oclr predika dan cl·jefvulska irrliirar
oclr ej skammer ut bkicle dig oeli oss infijr
«Baggarne"l De lra sjelfre sildmia giilca1·,
som du iil-. Se lrrad norslca »Altenbladet"
skiger om ditt oanstiincliga deli oskielcljga app-
triiclanele i lcristiania".
Deri danske Kyrijeministercn Fisihcr heve lote
taka Adskil. Han er komeii paa Kant mce dei
«nasjonal-liberale", som me veit styd dee Estrnpske
«Godseigar«Riksraade« og so heve Estrnparne maatt
osra honom — vist mae blodande Hjarta» for Fi-
scher var vist den duglegaste Maanen som sat i
Raade. Haii er ellest kjend for aa vera"Friten-
kjar· Die gjeng an aa vera dee og ovste Maanen
i Kyrkja likeiuel —— i Danmark, kann me sjaa;
dce er siatsskyrkjelegt dee.
he. Tatctier i Nh York heve tekje paa seg aa
soelta i 40 Dagai·, og han stod dee over; han drak
berre Vant.
J Chicago ei« da; no yoer 1»» Mill. Menne.
Dae er berre Ny York og Filadelfia av dei anrett-
kanske Voarne» som no heve ileire Folk.
Lysinga1s.
vanlieims Folkehoislcole ·
begynder igjen d. 19de Olctbn fors Gntter0v0r18Aar.
Betalingen er l Spil. (for kortere Tid 11,2 Spil-) for
Maaneden i Skole-Penge og- 41,, Smi. lllnil for llus ag-
Icosi. lae-en og llnamlltleeeier maa siieiiiaaiss, lielst ogsaa
Senglclazder, Halvten iil dobbelt Seng-— (l". chs· Over-
bretlsel); ellers betales derfor 11?2 Spil. for Vinter-ein
Gniterne maa vaere iil Hjelp nied Vand sig Ved og
andet. Lærere er- Fi-. Ilanseii, 1. Bolin og (’»l1r.
Brunn. lndinel(.ling·er inden lste Olctalper til Balin,
Fodle Gausdal.
Fedraheimen —·
lc·jeiii fraa 1ste Juli nt i1«"1»edrilcssiad, 111011 under det
Saine Siyre som fyri: »
Blatlet arbeider fyr- at det imrske Maalet slcnl
let-ma til Sin Rett baade i Tale c)g«Slcril·t. liet arbei-
dei’ fzm Fraingang og Fridmn liaaile i 1iolitissslc(s og
andre Ting-.
Fedralieiinen kjem ut lcrar Lnurdag og lmsikus
med Posipengar 2 Kr. 20 Ure lsyr llalvaareL
Fredriksstad.
Trykt i Nikolai Olseiis Boktrhtkeri. -
men lae sine Holord til likeveel Sia sae han:
«Denne Skogduva, De tala nm, var vel den Flig-
len, me sekt» steikt til Middag idag?« —
· Miss Neoil kom med Albume og undra seg
overlag, daa ho saag Diktariiina skrive ned Sort-
gen, meddi ho handsama Papire paa eit sermertt
Lag. Vers-linuiiiie kom ikkje under kvarandre,
som hellest, men etter koarandre, so langt som
Breiddi av Pavii«e gav Lov, soleids at dei ikkje
lenger sylgde den kjennde Regeleti nm poetiske Vei-k:
at dei er »Stntte Liuur av ymse Lengd med ei
kvit Rand paa tvar Side-A Ein kunde og gjera
mange Merknadar ved den litt lunesengne Retskriv-
ningi aat Columba; Miss Neoil maatte lee meir
hell ein Gang, mea Orso kjende seg som paa Glor
paa Systeri’s Vegnar. (Meir).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
