Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
166
3edraheimen.
itide Oktober 1880·
ein Tolvskillingsrull paa Tosta og ei diger Skraii
i Muniien kom roande burtaat «han Jone". Hati
drog inn Sngret som vanleg og flytte. seg eit
Stykkje i fraa. Eg stansa, saag paa honom, sputk
tad ut i Solskinet midt imot honom, so han skulde
sjaa, at no var eg so mykje til Kar’, at eg kunde
bjoda paa ei Skraa, rodde so rett burttil honom
og helsad. «Goddag«, sagde eg og sende den sund-
toggne »Bussen« langt burthver «Sj·oen. Jone
svarad ikkje. «Det er fint Ve’r i Dag, Jone",
sagde eg, tok upp Tobaksrullen og beit av ei stor(
ny Skraa. Joiie saag upp og saag Tobakkeii:
»Aa ja«,"svarad han da. — "Vil du ha ein Bite
Tobak i Dag, Jone?» slengde eg hver til honom,
medan eg gjorde istand Sneret mitt; — eg agta
meg vael for aa spt)rja, um han fekk Fisk.
«Ja, Dit skal ha Takk", sagde Jone. Det var
det syrste.
Men det gjekk mang ein Dag og inang ein
gild Bite Tobakk, syrr eg vart klok paii Fiskar-
visdonien hans-. Tilflutt gav det seg daa, noko
etter kvart. Fyrst fekk eg vita dei kleinaste Fiske-
merti og Medi hans-, og endeleg fekk eg dei alle-
Sist av alt lcerde eg aa sputta paa Agnet, naar
det var sett paa Kroken, og draga Fingen tri
Gonger rundt det, fyrr eg kastad det ut, og so
maatte Agnet hivast rett ut ifraa Baaten og Bly-
fteinen med Spileii i vendast frametter mot Bagt-
stemnet. Daa vart eg fælt til Kar; Fisk fekk eg
oftast rett mykje og heldt Jone høgt iÆra.A Si-
dan lærde eg na skyna, at det alt var naturlegt
nok-, Kunsteriie med Agnet gjekk ut paa aa gjera
det skaplegare og finare — og Fisken er reint ein
«Pedant» i slike Tiiig ——; aa kasta Agnet beiiit
ut ifraa Baateii var gagnlegt til aa halda det
klart av Snoret Under Nedferdi, og det, at Bly-
steinen skulde venda frametter, var og vitugt, av
di Baaten mest altid ligg vend mod Straumen.
Ei; tor ikkje segja nieg fri for, at eg fraa Fyrsteii
trudde det laag litegrand meir i desse Knipi, og
eg trnr Jone meinte so med; men trass i, at eg
sidan vart meir «vantru» og fann ut det rette,
so vart me Venner, Jone og eg, alt til dess
han doydde.
Hyttaren var, sont Eiii skynar, folkeskygg og
knarkjen aa umgangast. Men so hadde han og
havt ein ublid Lagnad, Stakkaren.
Haii hadde i tidlegare Dagar havt ein gild
Husmannsplass under ein Embcettsgard der i
Bygdi. Der hadde haii livt reint glnpt, — dri-
vet Plasseii, fiskat og voret Skjussmann for 3
Prestiir etker kvarandre. Sistpaii kom det daa ein,
som var so ulaga i Jllska og Vraiigleik, at Jngen
kunde halda nt med honoin. Jone heldt leiigje
ut. Han var Skjussmann og arbeidde sinaar det
kravdest. Men han var noko "sterk i Munnen«.
Det hende nok mange lnglege Uppstaak milloin dei,
etter som eg heri heyrt fortelja, endaa Joiie· aldri
fortalde nokot um det sjnlti. Eingong var Jone
og 3 Mann i Skjuss med Presten til Byen. Det
var fyrr det kom Eimbaatar i kvar Fjordkrok, og
dei hadde 4 gamle Miler aa kava seg frani med
Aararne, daa det var Motvind Daa dei var so
umpass ei Mil fraa Byen, vart det Kveld og til-
med ein rjukande Motstorm med Regii og Myrker,
so dei sistpaa ikkje visste kor dei var. —Ensdeleg
rek dei inn paa eit stort, naket Skjer, og daa dei
ikkje torde sleppa det Landet, dei hadde, gjekk dei
upp der, landdrog Vaaten og kvelvde haii hver
seg. Der somnad dei daa alle ihop, troytte og
utinasa som dei var av Roren. Dei’ sov lengje,
og daa dei vaknad, var det ljos Dag med Solskin
og fint Ve’r. Daa reiste Presteii paa seg, strekkte
seg og ropad: «Det var det jeg vidste, at Guds-
folk maatte faa godt Veir!» Jone reiste seg og;
han rettad pair Sudvesteii og brnmlad: »Aa ja,
D—sfolk foer og godt Ve’r, naar dei ventar til
det kjem«« Joiie var i det heile leid til aa banna.
Det var nok ein annan Prest tidlegare, som hadde .
havt aat honom for dette. No gjekk Jone alstodt
med raud «Pinnluva", og Presten brukad Parykk.
So fall Ordi slik: "Hør, Jone, du maa ikke bande
saaledes; dti gaar jo lige til Helvede!" Joiie tok
til Luva si og svarad: «Eg trur no det, eg, at
paa den Staden vert det likso mange Presteperitk-
kar som Pinnlnvur«» — Det skulde voret Jone
og, som den vcelkjende Soga nm Presteti og Hus-·
niannen og den ihelstanga Kiii hende med; tall-
fall vert ho paa dei Kantarne fortald nm honom.
— Men eg lvt attende til den siste Gardherren
hans. Dette var som sagt eiii frainifraa ilsken
og sinnesgalen Mann, og Joiie var ikkje den, som
sparad honom for aa høy1«i1 Sanningi. Eingong
heldt han paa og skodde ei svart Merr aat Pre-
sten, og Presten stod og saag paa. Rett som det
var, sparkad Merri til ’n Jone, so haii trullad
burtyver Marki. «Naa, spendte him dig?" spurde
Presten. «Aa ja; alt Fe er sin Herre likt«,
meinte Joiie. Sistpaa vart det so ravgalet dei
imillom, at Joiie maatte draga nt ifraa Plassen
C o l u ni b a .
· Korsilaiisk Forteljiiig etter Prosper Me«rime«e.
(Framhald).
Landsbyen Pietranera er bygd reint regellaust,
som alle korsikanske Landsbyar Hiisi er straadde
ikring paa eit Raam og utan noko Slags Retting
iLinez dei tekkjer Toppeii av ei liti Hegslette
hell snarare ein Fjellknatt· Nokosonirr i Midten
av Landsbyen lyfter det seg ei stor Gren-Eik, og
nær ved den ser ein eit Springvatn, byggt av
Granitt, som foer Vatne fraa ei Kjelle nær ved
gjenom ein Trero121«. Dette samfundsgagnlege
Storverk vart byggt paa Sanikostnad av Rebbiasp
og Barricinieetternes men Ein mistek seg styggt,
um Eiri vil lesggja et ut som eit Merke paa ga-
nial Eiiiitig millom dei. Tvertnm, det var eit
Verk av Ovundsykja deira. Cingong hadde Oberst
della Rebbia sendt ein liten Sum Pengar til
Formandskape i Koninninen; det skulde vera Til-
skot til Bygging av eit Springvatn. Sakforar
Barricini skund«a seg daa aa bjode fram ei likso-
stor Gaave, og det er denne ædle Striden, Pie-
tranera hev aa takke for dette Vasverke sitt. Kring
Groneiki og Springeii er det eit vidt Roni, som
dei kallar «1ei plaee", og der samlar Dagdriva-
ranne seg ninKvellen Stundom spelar dei Kort
dets, «og ein Gong um Aare, i Karnevale, vert der
dansa. Piiii baae Utkantanne av Plassen stend
det Byggnadar, meire hoge enn vide, og byggde
av Granit og Skifersteiii. Det er «Taarni« aat
della Rebbia og Barriciniietterne Byggelage er
det same, Hogdi like ein-3 og Ein ser, at Kap-
pestrideii hjaa dei tvo Ætte«rne stødt hev vore fort
med nokosoneer jamstor Magt.
Det var kannhende ikkje av Vegen aa greide
ut, kva Eiit skal forstiia med Orde- Taarn her.
Det er ein firkanta Bygning ikriiig firti Fot hug,
som-Folk i andre Land vilde kalle endefram eit
Diivehus. Deri tronge Deri stend ikring otte Fot
hegt yver Grunnen« og ein kjem upp av ei ovbratt
Tropp. Yver Deri er eit Vindanga og eit Slags
Trev med Skjotehol, so ein kann skjote niersekne
Gjester. Millom Deri og Vindanga ser ein tvo
Vaapnskjoldar, grovt uthoggne. Piiii det Eiiie
saag Eiii fordom Gennakrossen; men den er no
mest heiltupp utviska og berre tydande for Old-
granskarar. Paa andre Skjoldeii er uthoggt Vaapne
aat Ætti, som eig Taarne. Legg so endeleg
til nokre Kulefiir paa Skjoldanne og Glaskarmanne,
so hev dn heile Prydnadeu. Det er som paa ein
Herregard fraa Millomalderen paii Korsika· Eg
gløymde aa segja, at Eigaranne bnr i Hus, som
er byggde like npp til Taarni, og som ofte er
samanbundne med dei ved indre Gangar.
, Tiiarne og Huse aat della Rebbia ligg paa
Nordsida av Plassen, Taarne og Huse aat Bar-
ricini paa’ Sudsida.- Della Nebbia-folke hev Nome
sin, og hadde daa mest ingen Ting aa liva av.
For gamall var han til aa faa ein annan Plassz
og- so fekk han seg upp ei Hytta i Biti, og der
budde han sidan eg kann minnast. Deis livde han
berre av Fisking og vart kallad "Hyttareii"·
Deihnitadiin1, at han daa vart litevetta
uklaar i skile millom Mitt og Ditt« Det vart
meg soleids fortalt, at han eingong, daa han var
med ei Nott og skiftad ut ein Slump Sild, som
dei hadde fiskat med Noti, tok Sokkebondi sine og
batt ntanpaa Leggjeriie, og fo lurde han ender og
daa nokre Sild ned i Broki si. Men han passad
ikkje Maaten, for hiin stappad og stappad so len-
gje, til dess den vide graae Vadmaalsbroki hans
stod so stinn ikring honom, at kvar og ein kunde
skhna, kor det hekk ihop. Der vart fwlt til Laatt
og Moro; men Sildi fekk han nok hava. — Meii
dette var vist det einaste av det Slaget, dei visste
aa fortelja um Hyttaren. Deri Tid eg kom til
aa kjenmi honom, var det mykje smaatt sor honom,
og hiin fekk Hjelp av Kassa; men naar eg un-
dantek ein og annan Gong, han drog npp ei og
onnor franiand Krabbeteiiie for aa faa seg Fiske-
Agii, elder han ender og daa kunde skarra seg i
Land bnrtpaa Skogsida aat andre Garden og naska
ut i Baaten sin eit Tjug Vedskier hell tvo, fo
merkad eg aldri til dette Ulaget hjaa honom. —
UniframtTobakken var det berre ein einafte
Tiiig, Hyttaren var glad i, og det var i —— Kat-
tar. Dei maatte hanghava um seg stødt, og so
mange som mogleg. Endaa so smaatt det var
for honom, og endaa han fekk av Kassii, so hadde
hciii npp til eit Par Tjug av dei snme Tider.
Det er hellest ikkje godt aa segja plent paii ein
Prikk, kor mange han hadde; for dei var for kloke
til aa halda seg frannne, naar Huset hadde "Gje-
ster;" ja dei var reint rædde, naar ein Framand-
tar kom inn, og gik-vinde seg so godt dei kunde.
Men dn saag Hovud i Hoviid i alle Kraeer,·nppe
i Sengji, under Bord og Benkjer, baknm Koke-
omnen, uppe paa Trevikt·, alle Studer, og var det
myrkt, naar du kom inn, so blenkte det som Mor-
eld uppe og nede og rundt i heile Romet. Det
var Folk, som meinte, at det var for ille med all
denne «Kattekomersen« hans Lnjttaren og sagde,
at han, som fekk av Kassa, burde drepa Kattarne
sine. Dei talde for han, nokre Jyplingar, og
skant paa Kattarne hans; men det bjelpte ikkje.
Det var no hatis«513eiksidc1"· Hiin heiltupp shrgde,
naar nokon av spFlokken hans deydde elder kom
fraa sitt Taarn til Springen aa driva paa, Bar-
ricini-folke hev den motsette Sidii. Etter Gravole
yver Kona aat Obersten hev ein aldri set nokon
av LEttenne syne seg paa onnor Sidii av Plassen
enn den, som eit Slags Pcikt utan Ord hev peika
ut aat kvar Ætt. For aa spara ein Krok, vilde
Orso gange like framnm Huse aat Mairen; men
Colnmba sae han til og bad han ride gjenom ei
Veir, som fnrde dei like tilTaarne men ikkje hver
Plassen.
«K«vi skulde Eiii bri) seg?» sae Orso, "erikkje
Plassen for heile Verdi?« Han dreiv Hestenfrani.
«S))iannslege Hjartal» sae Colnmba heilt laagt.
— «Far, du fasr Hemnl«
Daa dei kom fram paa Plassem heldt Co-
lumba stødt mille Barricini-Hiise og Vroreii og
hadde heile Tidi Augo feste mot Glasi aat Fieii-
den. Ho lae Merke til, at dei nyst var attstengde
og tilbudde med «a1·0here«, d. v. s. med digre
Tre-Remar, som det er so vidt breide Smette
millom, at Ein kan skjote gjenom dei. Er ein
rcedd einkvar Paagangen, vert Glasi stengde paa
denne Maaten, og livd attum Remanne kannEin
daa skjote ned alle, som kjem.
"Dei Stakkaranne!" sae Colnmba; "sjaa, Bror,
dei hev alt tekje til aii gjeyme seg. Dei kryp i
Kraa; men dei skal vel fram att ein Dag!»
Det gjorde stort Uppstyr i Pietranera aa
sjaci Orso paa Sudsida av Plassen. Folk totte
det var so djervt, at det- mest var nvyrde. Dei
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
