Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
og um tilburðir í fremmandum londum, sum Íslendingar
vitjaðu, í Grønlandi, Føroyjum, Orknoyjum, Jómsborg,
Danmörk, mest tó í Noreg. Tað eru hesar munnliga goymdu
sögur, sum seinni, táið menn vóru vorðnir meiri skriviførir,
skrivaðust upp á kálvskinn, særliga í 12. og 13. árhundraði, og
sum eru kendar um allan tann mentaða heimin undir
navninum »Tær íslendsku sögurnar« (Sagaer).
Um ár 1100 arbeiddust hesar tvinnhandað sagnir saman
í størri og minni bólkar av monnum, ið nevndust »fróðir«
ɔ: sógukønir. Og brátt skrivast nú hesar sögur upp. Tað
fyrsta, vit vita at vera skrivað, er krýnikan um norskar
kongar av Sæmundi fróða; hon var á látínskum máli,
men er ikki longur til. Síðan kemur Íslendingabókin
av Ara fróða, ið bæði sigir frá norskum kongum og mest
frá Íslands sögu til c. 1120. Síðan ganga frásagnirnar
javnsíðis. Frásagnirnar, sum skrivast niður um útlendsk
tíðindir, eru sógur um teir einkultu norsku kongarnar til
c. 1200 (sögan um Ólav Tryggvason, um Ólav hin heilaga,
um Harald hin hárfagra, Hákun hin góða, Sverra) og sógur
um ymisk tíðindir í öðrum Norðurlondum (sögan um Eirik
hin reyða, Føroyingasöga (Tróndarbók), Orknoyingasöga,
Jómsvíkingasöga, Knýtlingasöga). So við og við samanskrivast
einkultar norskar kongasögur í størri samanhangandi
söguverk (»Agrip«, »Fagrskinna«, »Morkinskinna«), ið ikki
öll nú eru til í teirra upphavliga skapnaði, men sum öll eru
tikin til nýtslu í tí stóra samanfatandi söguverki av Snorra
Sturluson, Heimskringla, ið endar við Sverra kongi 1177.
Ur »Heimskringlu« eru trý sögubrot tikin upp í hesa bók.
Frásagnirnar um íslendsk heimatíðindi eru ættarsógur,
nøgd av sógum um ymsar gamlar íslendskar ættir.
Sum dømi hava vit upp í bók hesa tíkið eitt stykki úr Njáls
sögu. Eisini hesar sögur enda í einum samlingsverki,
»Sturlungasögan«, samanskrivað í 13. árhundraði. Eitt
annað samlingsverk er »Landnáma«, ið sigir frá Íslands
landnám. — Til ættarsögurnar koma brátt biskupasögurnar.
Í 13. árh. (o. u. 1220) er hin tiltikna Snorra edda
(av Snorra Sturluson) skrivað, har Snorri millum annað sigir
frá gamlari trúgv um heimsins upphav og enda og um
fornar gudar og lív teirra eftir gomlum sögnum og
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
