- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Förre delen. A—J /
107-108

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - B - Befjädra ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

copiae quaecunque illic erant l. habebantur.
-lighet: 1. = tillwaro, att ngt finnes:
smådjurs b. i atmosferen är en bewisad sak esse
l. vivere in āere bestiolas quasdam, satis
cognitum l. compertum est. — 2. =
werklighet, att ngt werkligen skett: stöldens b. är
bewisad factum esse furtum, compertum
est.

Befjädra: plumis aptare, ornare;
plumare. -fjädrad: plumatus, plumosus;
plumis ornatus.

Beflita sig: b. sig om ngt (i synn. om en
egenskap), att wara ngt: studere (virtuti;
gratus videri l. gratum se videri; in
literis proficere); studiosum esse alicujus
rei; servire (famae, om ett godt namn);
niti, eniti (ut praestet ceteris
animalibus); operam dare, id agere, ut -; mera
sällan med ett yttre föremål ss. objekt:
studio juris operam dare, in studium aliquod
incumbere, in arte elaborare o. d.

Befläcka: i eg. och oeg. (moralisk) men.:
maculare, commaculare, inquinare,
contaminare, polluere (sanguine; vitiis); b. sitt
l. annans rykte (oftare: sätta fläck på)
maculam aspergere famae. -else:
inquinatio, contaminatio.

Befogad: a. om saker = grundad, skälig,
laglig: justus (querela, reprehensio);
legitimus (laglig). — b. om personer: b. att
göra ngt, wara b. till ngt jus l. potestatem
rei, faciendi alqd habere; alicui licet, jus,
fas (om moralisk befogenhet) est facere alqd;
anse sig, finna sig b. att göra ngt fas sibi
esse ducere; han är (lagligen) b. att
anställa käromål, kräfwa, bistå ei l. ejus est
actio, petitio, auxilii latio (jfr C. Brut. §
18: non solvam prius, quam a te cavero,
amplius eo nomine neminem, cujus
petitio sit, petiturum).

Befogenhet: a. en saks: aequitas;
justitia. — b. persons: potestas, jus;
auctoritas; full b. summum l. optimum jus;
(pictoribus atque poetis quidlibet audendi
semper fuit aequa potestas); det ligger i
min b. mei juris, meae potestatis, in mea
p-te est; mihi est jus facere alqd; mei
arbitrii, judicii est; erkänna ngns b. jus
(tantum juris) concedere alicui; probare
alqm (disceptatorem); icke erkänna ngns b.
negare alicui jus esse (in alqm, alicujus
rei; L. II. 35. 56); auctoritatem alicujus
repudiare, negligere, contemnere; judices
ejurare, recusare (jäfwa); öfwerskrida sin
b. extra terminos juris sui, potestatis
suae, muneris sui egredi; fines
potestatis suae transire, finibus - non teneri.

Befolka: frequentare (solitudines
Italiae; loca cultoribus); populis, hominibus
frequentem reddere. -folkad: cultus,
habitatus; rikt, tätt b. frequens cultoribus;
celeber; frequentatus (cultoribus); föga,
sparsamt b. (locus) infrequens, paene
desertus, incultus. -folkning: incolae;
homines, qui incolunt terram, urbem;
populus; massan af b-n vulgus, multitudo
(incolentium, populi); en blandad b. mixta
ex multis populis l. gentibus multitudo;
den lägre b. ignobile vulgus; den fattige
delen af b. inops multitudo l. plebs.

Beforderlig: utilis, commodus; wara ngn
b. adjuvare, juvare alqm.

Befordra: 1. = fortskaffa, ombesörja en
saks (l. persons) framkomst till afsedt ställe:
(vehere, ferre) perferre, pervehere
(pervehendum curare), transmittere aliquo.
— 2. b. till embete l. wärdighet: provehere
(C.), producere (C.) ad honores, ad
dignitatem; promovere, evehere, tollere in
consulatum o. s. w. (Pn., T., Vell.);
dignitate augere alqm, dignitatem alicujus
augere; i allm. = sätta till l. öfwer ett
embete muneri praeficere alqm; munus
deferre ad alqm, mandare alicui; b-s till
konsul, till tribun ad consulatum, ad
tribunatum ascendere; consulem, tribunum
fieri; ej blifwa b-d repulsam ferre; excludi;
jacere (jfr Befordran, Obefordrad). — 3. i
allm. främja ett företag l. en sak, understödja:
juvare, adjuvare, sublevare (rem,
incepta, commoda, progressus alicujus);
adjutorem esse (ad alqd); b. ngns fördelar
augere commoda alicujus; favere, consulere
alicui. — 4. b. till straff: ad poenam
vocare, poenā afficere.

Befordran: 1. en saks fortskaffande till ett
ställe: vectura, pervectio, transvectio l.
medelst ett verb: sörja för sakens b. rem
perferendam transferre. — 2. b. till embete:
ascensus ad honores; understödja ngns b.
dignitatem alicujus juvare, augere; alqm
(ad honores) provehere, producere;
commendare; petenti suffragari; winna b. ad
honores, ad altiorem dignitatis gradum
ascendere, provehi, progredi, evehi; i
allm. = få en befattning: munus,
(magistratum) obtinere, muneri praefici;
hafwa ngn att tacka för sin b. dignitatem
(auctam) debere alicui; ab aliquo
provectum, productum, adjutum ad honores
ascendisse (meam dignitatem a
Vespasiano inchoatam, a Tito auctam, a
Domitiano longius provectam non
abnuerim, T. H. I. 1); söka b. magistratus,
honores petere; icke winna b. jacere (ej
avancera); excludi; repulsam ferre. -fordrare:
adjutor; fautor.

Befordring, -dringssätt: vectura.

Befordringsmedel: a. =
fortskaffningsmedel: vehiculum. — b. = hjelpmedel:
adjumentam; auxilium.

Befrakta: (navem) conducere, sumere.

Befria: liberare (servitute); levare,
solvere, exonerare (alqm onere, molestiā);
relaxare (alqm vinculis, negotiis);
eripere (alqm malis, miseriis, periculo;
alicui dubitationem, sollicitudinem b. från
twifwel, bekymmer); demere, eximere
(alicui molestias, vincula mercennaria; ex
malis eximere); = lösköpa: redimere; b.
= lösa ngn från ed solvere fide, jure
jurando; remittere alicui fidem promissi;

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:37:52 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/1/0056.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free