Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - Häfte 4 - Om brugen af konjunktiv i Oldnorsk, forts. (M. Nygaard) - - III. Substantiviske bisætninger (substantiviske atsætninger; spørgende bisætninger)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
326
(Efter historisk præs.: hann kveðst hyggja, at Pórir væri ór
landi farinn (0. S. 149, 26)).
Anm. Undertiden sættes indikativ i de under l og 2
anførte tilfælde, og derved betegnes da egentlig, at det, som er
gjenstand for ens formodning o. s. v., tillige er noget virkelig
stedfindende.
hygg nú svá fyrir hag þínum, at þar liggr við líf þitt (Nj.
73, 8). svá skaltu til ætla, at mikit er í fang tekizt (0. S. 33, 10).
nú ætla ek þat víst, at þar eru víst píslarstaðir (Kgs. 36, 2). því
eru allir skyldir at trúa, at Pórr er mátkastr (Sn. E. I 140, 18).
mik grunar þat, at þeir menn eru sumir, er enskis þykkir um
vert, þóat klokkur heyri (Hom. 104, 10). ætlak, at eigi sótti
Gunnarr hann á Gnítaheiði (Sn. E. I 364, 1). skulum vér trúa, at
dróttinn sjálfr Jesus Kristr fór í gegn önd móður sinnar (Hom.
173, 12). váru þeir margir, er þá kölluðu þess ván, at þeir
Sigurðr váru sönnu sagðir (0. S. 141, 7). kom honum í hug, at svá
sem haukrinn var úfleygr ok fjaðrlauss, at svá var ríki hans úfort
(Sn. E. I 368, 8).
Navnlig falder det naturligt at sætte indikativ efter et
benægtet tvilsudtryk.
er ekki if anda, at nær er þá heilagr andi hjörtum várum
(Hom. 18, 14). eigi efumk ek í því, at píslarstaðir eru í íslandi í
fleirum stöðum en í eldinum einum (Kgs. 35, 26). skuluð ér nú
ekki efa yðr, at ek skal trúr Kára í öllum ráðum (Nj. 131, 66).
Enkeltvis findes paa en uregelmæssig maade afvexlende ind.
og konj. uden nogen forskjel i betydningen.
þat sýndisk mér, at lík eitt lá fólgit undir gúlu klæði, ok
sálan var ór farin. Svá sýndisk mér, at hon væri nökkvið ok í
barns líki ok veinaði sér mjök ok var sú hin auma gron sem
graslaukr (Hom. 190, 3). *
3. Ogsaa det for hovedhandlingen fremtidige kan efter et
hovedverbum i nutid udtrykkes i præs. konj.; dette sker især
efter vænta, ván er o. L samt frygtsverber.
vænti ek, at ek þiggja mikit af yðr fyrir þjónostu mína (0.
S. 117, 11). þess vænti ek, hvárt fríðr er betri eða verri, at ek
sjá nær yðr staddr (0. S. 208, 18). er mikil ván, at konungr
gefi oss sakar um (Mork. 5, 11). mér er ván, at ek hætta eigi
1 Anderledes O. S. 209, 32: skulu vér því treystast, at vér höfum
réttara at mæla en búendr, ok því þar með, at guð muni oss frelsa eigur
várar, hvor treysta ligesom vort "stole paa" staar i to forskjellige
betydninger.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
