Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
586 Hægstad: Nekrolog.
kjende desse maali best, meinte han at det var hans skyldnad aa
faa deim upp i ljoset, jamvel um det daa laut verta noko mindre
um dei andre.
Saman med desse tvo hovudverk maa ogso nemnast dei
mange eventyr, folkevisor og andre folkeminne som han samla paa
sine mange ferder. Nokre av eventyri hev Det norske Samlaget
gjeve ut i "Bin Sogebundel” 1869, eit mynster paa norsk eventyr-
forteljing; nokre er ogso prenta her og kvar i ymse blad og tid-
skrifter. Sume av folkevisorne er sameleis prenta her og der i
ymse skrifter, og nokre barnereglor, gaator, ordtöke m. m. hev
fenge rom i maalprövorne i ”Norske bygdemaal" ; men det meste er
uprenta enno. I samanheng med dette maa heller ikkje glöymast
at "Norske Viser og Stev”, som Jörgen Moe hadde samla og
gjeve ut i 1840 med ei vidgjeti ”Indledning”, i 1869 vart utgjeve
paa nytt av Hans Ross i "tredie forandrede og forögede Udgave"
den einaste av utgaavorne som er fullnögjande, baade fordi dia-
lektformerne i visorne her kjem fram i sin reine bunad utan dei
mange mistak som hefte ved dei tvo fyrste utgaavor, og for di ei
mengd med mindre verdfulle visenummer i den eldre utgaava er
umbytte med betre, og nye tilkomne, so ogso innhaldet hev vorte
likare og rikare.
Det er desse arbeidi som hev trygda Hans Ross eit gildt rom
attmed Ivar Aasen millom grunnleggjarane av norsk maalvitskap.
Sume andre skrifter han hev utgjeve, og som kann hava mindre
vitskaplegt verd, men som kastar ljos yver hans huglag og lynde,
höver det best aa taka med i ei stutt utsyn yver dei ytre livs-
kaari hans.
Hans Ross var fbdd 14 april 1833 paa prestegarden Fodnebö
i Holum sokn i Mandalen, der far hans var prest. Det synte seg
snart at det var ein evnerik gut. Han vart student, daa han var
16 aar, og valde theologi til embætsstndium, liksom hans far og
fårfår hadde gjort. I 1855 vart han theologisk kandidat. Men
snart drog hugen honom burt til studiet av livande maal. I 1856
var han tri fjordungaar i Tyskland, og lærde aa tala tysk. I 1859
—60 finn me honom i England og Skotland for aa læra engelsk.
Han vart ein meister i engelsk og gav ut i 1873 ei liti lærebok i
dette maalet, som gjorde ei umvelting i læremaaten paa skularne.
Me fekk for fyrste gong rettleiding um engelsk uttale beinveges
samanlikna med norsk. — Fyrr var uttalen lærd etter danske lære-
böker, som berre prenta av den uttalen, som stod uppförd i tyske
böker. — Og i staden for dei fyrr vanlege kunstige, stundom tanke-
lause dôme, fekk elevarne i Ross’ lærebok straks i fyrstningi lette
engelske ordelag, ordtöke, sraaa kvike eventyrstubbar osfr., som
altsaman gjorde lærnaden frisk og livfull. Boki fekk mange upp-
lag, og Ross vart lærar i livande maal. Av lærararbeid livde han
alt til han fekk offentleg studnad til aa gjera innsamling av ny-
norsk ordfang.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
