Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Hægstad: Anmälan. 215
endingsvokalarne c og o i open utljod, og i og u i stengd ut-
Ijod *). Alt er her i so maate i strid med maalet i Saudebrevet.
So er det ogso likjende til at hjaltlandsk paa den tidi Saudebrevet
vart skrive, enno gjorde skilnad paa hr og r i fyrstningi av ord,
medan brevet hev r i alle höve. Skrivemaaten æi og æy for ei og
ey er ogso uvanleg (finst berre i eit hjaltlandsdiplom D N I 109
fraa 1307). Det er soleis ikkje noko som talar serleg for at Sau-
debrevet er hjaltlandsk, medan fleire ting talar tydeleg mot, og
eg dreg difor ut at brevet ikkje hev noko aa gjera med Hjaltland
i maalvegen.
Med umsyn paa Færöyarne er der god grunn til aa tru at
maalet i den gamle tid hev havt endingsvokalarne i og u baade i
open utljod og stengd, liksom Saudebrevet. Skipnaden um ting-
farartollen fraa umkr. 1400 (prenta i Dipl. Fær. sid. 27—28), det
vesle stykket um skuvöysysterne fraa same tidi (prenta i Innlei-
dingi sid. XXVI) og færöymaalet i vaare dagar hev slike endingar,
endaa «-ljoden i det nye raaal ofte ligg nær ein e-ljod i open ut-
ljod. Paa ein merkeleg maate samstavar ogso noko av «-bruket i
Saudebrevet med færöysk. Brevet brukar soleis oftast « — um*
fram for «-ljodbrigdet av å og a — ogso for vanleg gamalnorsk é,
t. d. fæ 1116 (3 gg; fy 146,; fy 6 „) fænad 510 (4 gg; fenad 15ia)
fullrætti, restt, samrættis 65 ofl. ses 1319 3 ppk (av sid) ses 6,. 3
ppk (av vera) sesd 7la (= sét, av sia), sesr 7aï pron. peer 83 asg
(av pu) vær 188 pron. (3 gg; ver 84, 2 gg) vælum 8ao dpi (av«;e7 f.).
Dette syner at é og lang æ (cé) hev falle saman i Saudebrevet sitt
maal, og nettupp dette same hev me i færöysk no, der gnorsk fé,
vér heiter fæa, væar, liksom gnorsk æfi og gæta hev vorte esavi
og gæata. Ogso i mykje anna hev det vore likskap millom fær-
öysk og maalet i det umrödde brevet. Likevel er aet sumt ogso
her som ikkje vil falla saman. Soleis nettupp med umsyn paa «-
bruket. I Saudebrevet vert det ofte skrive æ ogso for «-ljodbrig-
det av a, som i tækr, sælia, sænda, og endaa for upphavleg e, som
i hæra, gætay gæva, kvædr, ræka, vætrinn for bera, geta osfr. At
dette ikkje kann ha vore gamall færöysk syner nyfæröysken. Um
ordet gærda 714 (gjera gard) i Saudebrevet upplyser Jakobsen i
Innleidingi, at det no paa Færöyarne vert uttala dzjlra, og dette
höver til ei gamall skriftform girda, som me daa ogso finn paa
den tilsvarande stad i saudebrevteksti i Cod. H. L. 12 fol. i Lund,
og den er ikkje so rett mange aar yngre enn sjölve upphavsbrevet.
Dessutan hev Saudebrevet oftast Ú- som privativ partikel (u- 8 gg;
o- 2 gg), medan nyfæröysk krev Ó-. So hev Saudebrevet millom
anna ein o-ljod i nokre ord, der færöymaalet etter alt det me kann
vita, maa ha havt w-ljod: hion for hiún, or præp. for úr, hertogi
for hertugi. Av dette dreg eg ut at maalföret i Saudebrevet maa
ha lege mykje nær gamalfæröysk, men likevel ikkje vore nett
det same.
*) Sjaa Noreen: AltisL tind altnorw. gram.* § 138 og 139.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
