Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - Om brugen af konjunktiv i oldnorsk, forts. (M. Nygaard) - - V. Adverbiale bisætninger
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
359
ávaxtar, til þess at hann skal vel njóta þeira níu hluta (Hom.
188, 31). af hvívetna er maðr fær með réttu, þar af skal
hann gera tíund til guðs þakka, til þess at þeir níu hlutir
skulu vel þrífask, er eptir eru (Hom. 189, 23). hann gerði oss
ór jörðu til þess, at vér skyldum þann hlut fylla himinríkis, er
þeir tomðu (Hom. 98, 7).
Anm. 4. Ogsaa verbet mega bruges stundom i
hensigts-sætniuger som modalt hjælpeverbum ligesom vort "kunne".
Dette findes navnlig hyppig i visse skrifter f. ex. "Gl. norsk
homiliebog" og i "Kongespeilet". Derved er dog at mærke,
at man i de fleste tilfælde vistnok vil kunne fastholde ordets
oprindelige betydning "at være istand til", men denne er ofte
saaledes svækket, at udtrykket ikke bliver væsentlig
modificeret ved tilføielsen.
þenna dag bauð Bonifacius páfi allri kristni at halda
hatíð-legan - til þess at í þessu hátíðarhaldi motti hreinsask alt
þat, er mannleg úrokt saurgaði (Hom. 104, 30). byrgðu sik
í þröngum helliskútum - at þeir mætti tomask ávalt til bona
(Hom. 186, 23). þessa skírn tók hann at marki trú sinnar, at
í því marki mætti greinask alt kyn hans (Hom. 84, 20). dufa
sitr opt í limum yfir vötnum, at hon megi sjá skugga i vatni
þess, er at henni ferr (Hom. 91, 34). gera þeir þó til þess
eins allan úfrið kristnum mönnum, at þeir megi þá skilja frá
Kristi (Hom. 82, 21). varðveitum vér kenningar gudspjallegra
boðorða, at vér megim komask til þeira fagnaða (Hom. 81, 4)
til þess er kyrie eleison sungit, at heyrð megi verða af guði
bon kennimanns (Hom. 206, 13). þá hlaupa þeir upp, til þess
at þeir megi þeim þá skjótara niðr søkkva (Kgs. 30, 31), hann
blæss ok vægilega með svölum munni í andlit sunnanvind! til
þess at hann megi betr standask öflgan hita at komanda degi
(Kgs. 11, 18). til þess at ban megi njóta kyrrar veðráttu
(Kgs. 12, 14). til þess at þau megi sinn getnað fram leiða at
nýkomnum grösum (Kgs. 13, 7).
§ 50. Følgesætninger (indledede med at, svá at) sættes i
’konjunktiv
a) naar hovedsætningen er nægtende:
nú verðum vér eigi þeir ættlerar, at Emundr þurfi oss ráð at
kenna (0. S. 89, 7). ætla bondr eigi sváhnept tiljólaveizlu sinnar,
at eigi verði stór afhlaup (0. S. 103, 27). aldregi gera höfðingjar svá
stórt til við hann, at eigi gefi hann þat alt upp, þegar er þeir fara á
fund hans ok veita honum lotning (0. S. 132, 3). ek hygg, at engi
man sá vera, er þessum orðum mælir fyrir Svíakonungi, at
ref-singalaust komist á braut (0. S. 53, 35). fær þat varla svá gløgt
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
